Programma 1   Vitaal en Sociaal Breda

We zijn volop bezig met de uitvoering van Breda Doet. Ten aanzien van de doelstellingen in de begroting kunnen de volgende afwijkingen en ontwikkelingen worden gemeld.

Wmo
Begin dit jaar zijn op basis van inhoudelijke gesprekken met de stakeholders de tarieven voor begeleiding Wmo aangepast. De tarieven zijn hierbij naar boven bijgesteld, wat zal gaan leiden tot hogere uitgaven in de toekomst. Daarnaast is er een innovatiebudget gereserveerd om te investeren in vernieuwing in de zorg. We blijven met de stad in gesprek over (mogelijke) investeringen in de toekomst. Ook met deze impuls blijven we binnen het hiervoor beschikbare budget.

HHT
Voor 2015 en 2016 heeft het Rijk aan Breda een bedrag voor de huishoudelijke hulp toelage (HHT) toegekend. Deze toelage is toegekend op basis van een aanvraag van de gemeente en de huidige gecontracteerde aanbieders huishoudelijke verzorging (HV). De HHT betreft een landelijke regeling die bedoeld is om de werkgelegenheid voor huishoudelijke hulpen te behouden. Om invulling te geven aan de HHT is Breda in 2015 gestart met een pilot in de vorm van een algemene voorziening. De pilot bestaat naast de maatwerkvoorziening HV.  De pilot heeft een oorspronkelijke looptijd tot 1 januari 2017. Eind 2015 heeft het Rijk bekend gemaakt dat de oorspronkelijke strikte voorwaarden worden losgelaten het budget over langere periode besteed mag worden en dat de HHT-middelen vanaf 2017 structureel worden toegevoegd aan de integratie-uitkering. Het college heeft daarom recent besloten om de pilot te verlengen tot 1 januari 2018. Een deel van het voordelig resultaat 2016 wordt daarom pas in 2017 ingezet.

Jeugd

We zien dat de aanvragen PGB achterblijven bij onze verwachting. Uit recent onderzoek blijkt dat dit beeld landelijk zichtbaar is. Het verminderde aantal PGB’s is waarschijnlijk een gevolg van een strengere indicatiestelling bij maatwerkvoorzieningen en de uitvoering van de doelstelling om een verschuiving te realiseren van maatwerkvoorzieningen naar meer algemene voorzieningen.

In de begroting 2016 zijn redelijk concrete en gedetailleerde indicatoren opgenomen over de JOGG- aanpak. Deze zijn deels gericht op de aandachtswijken, waar de meeste inzet op het bevorderen van een gezonde leefstijl is. Deze indicatoren worden gemeten in de gezondheidsenquête van de GGD , die 2-jaarlijks afgenomen wordt. Eind dit jaar komen de nieuwe cijfers daaruit beschikbaar.

Participatie
Meer mensen dan verwacht zijn ingestroomd in langdurige schuldhulpverlenings- en saneringstrajecten. Verklaarbaar, want in dit jaar zijn we in toenemende mate gaan inzetten op preventie. Kortweg: we vinden meer mensen, we spreken meer mensen, we helpen meer mensen. Deze trend maakt onderdeel van ons nieuw meerjarenplan.

Verder zien wij een forse toename in de aanvragen en uitgaven Bijzondere bijstand. Dit is een landelijke tendens, vooral veroorzaakt door de enorme groei van het aantal mensen onder bewindvoering en de toename van het aantal vluchtelingen met een verblijfstatus. Hierdoor verwachten we een budgetoverschrijding op dit onderdeel van € 0,585 miljoen.

Er wordt een tekort op het budget BUIG verwacht van circa € 5,4 miljoen. Deze prognose is gebaseerd op het definitieve budget BUIG die op 30 september 2016 bekend is geworden.
Op basis van dit tekort komt Breda voor een bedrag van circa € 0,8 miljoen in aanmerking voor de Vangnetuitkering 2016. Per saldo is er dan sprake van een tekort op het budget BUIG van € 4,6 miljoen. Een nadere toelichting treft u aan in het hoofdstuk Prognose financieel resultaat.

Programma 2 Ondernemend Breda

Via Breda
Bij de bouw van het nieuwe gerechtsgebouw zijn oude funderingsresten in de bodem aangetroffen die tot bouwvertraging hebben geleid (dit was opgenomen in de risico’s). Om deze vertraging in te lopen en de resten op te ruimen zijn extra kosten gemaakt (€ 0,4 miljoen). De bouwvertraging is inmiddels ingelopen.
Fase 1 van het project Breda Vooruit is met een halfjaar vertraging in juni jl. opgeleverd.
Het positief resultaat op het product Via Breda bedraagt € 0,9 miljoen (€ 879.000).

Erfgoed
De erfgoedvisie wordt naar verwacht eind 2016 ter besluitvorming aan de raad aangeboden. Financieel wordt op erfgoed een tekort verwacht, dat onder meer is toe te schrijven aan de open monumentendag. Zie het hoofdstuk Prognose financieel resultaat voor een nadere toelichting van het tekort.

Rithmeesterpark
De opleving in de markt van bedrijventerreinen is in Breda goed merkbaar. Rithmeesterpark is op het juiste moment beschikbaar gekomen in de markt. We zien een grote interesse van bedrijven om zich hier te vestigen. Over deze positieve ontwikkeling op de markt (en op het resultaat grondbedrijf) voor bedrijventerreinen en andere economische sectoren wordt in het Meerjarenperspectief Programmering en Grondbeleid (MPG) inzicht gegeven.

Ontwikkeling Brede Scholen
De schoolbesturen met basisscholen in Brabantpark - Heusdenhout en Bavel hebben het initiatief genomen om samen met maatschappelijke partners in de wijk/dorp een concept visie voor een Brede school/Integraal Kindcentrum (IKC) op te stellen . Als het gaat om de uitwerking en totstandkoming van het begrip IKC is de gemeente faciliterend en ondersteunend aan het veld en de stakeholders die gezamenlijk dit begrip invulling moeten geven. Vanuit die hoedanigheid heeft de gemeente in september een zogeheten diner Pensant georganiseerd onder andere samen met Breedsaam en kinderopvangorganisaties. Als het gaat om onderwijs en kind gerelateerde voorzieningen dan is voor de gemeente een breed gedragen visie in wijk, buurt en dorp van belang. De beide concept visies zullen het komende kwartaal door het maatschappelijk veld worden aangeboden aan de gemeente. 

Serious Request 2016 en Winterland Breda
Bij Bredase ondernemers en inwoners bestaat een langgekoesterde wens om een jaarlijks winterevenement (met ijsbaan,  familiekermis en kerstmarkt) te organiseren in de stad. Diverse kleinschalige initiatieven in het verleden hebben nog niet geleid tot een jaarlijks terugkerend winterevenement. Enkele Bredase ondernemers hebben nu het initiatief ontwikkeld voor een winterevenement. Met een brede programmering brengt dit winterevenement levendigheid en sfeer in de stad, het is goed voor de stadspromotie en geeft een boost voor de lokale economie. Het winterevenement is een kwalitatieve toevoeging aan de moderne en complete stad die Breda wil zijn. Het past daarmee ook in het Verhaal van Breda.
De winter van 2016 is een ideaal moment om een winterevenement te presenteren aan alle bezoekers die naar de stad komen vanwege het Glazen Huis en de daarmee gepaard gaande aandacht van de (landelijke) media. Het evenement duurt tot 8 januari 2017.
Doel is om bezoekers te verleiden tot een terugkerend bezoek aan Breda tijdens de feestdagen. De investeringen voor dit evenement en het Glazen Huis hebben daarmee niet enkel eenmalig waarde maar dragen ook in de toekomst bij aan de sfeer, exposure en versterking van de lokale economie in het winterseizoen. Dit nieuwe evenement vraagt om investeringen vooraf. Daarvoor vragen de initiatiefnemers een bijdrage  van  € 250.000 van de gemeente. Het betreft € 200.000 aan investeringen en € 50.000 bijdrage in het evenement zelf. Ook horeca en andere ondernemers dragen financieel bij in dit concept. De voorbereidingen hiervoor zijn inmiddels in volle gang.
Dekking voor de investeringen ad  € 200.000 worden gezocht in het MIP, Verhaal van Breda en de resterende € 50.000 wordt betaald uit het evenementenbudget 2016.

Dat geldt ook voor de voorbereidingen om het Glazen Huis goed te laten landen op de Grote Markt. Deze zijn in volle gang. Het evenement begint zondagavond 18 december 2016 en eindigt op zaterdag 24 december met een slotfeest.

Destijds is € 300.000 uitgetrokken voor het faciliteren van het Glazen Huis (budget evenementen en citymaking). Bij de verdere uitwerking van dit project wordt een beroep gedaan op de medewerking van veel afdelingen van de gemeente:  de kosten voor beveiliging van het evenement, de stroomkosten, de verhuizing van raad en griffie uit het Stadhuis, beheer e.d. komen namelijk voor rekening van de gemeente.
Deze extra  kosten ad circa € 225.000 kunnen deels opgevangen worden binnen de eigen budgetten van Interne Dienstverlening (verhuizing) en Beheer (beheerkosten tijdens Glazen Huis en verhuizing weekmarkt). Voorstel is om het resterende bedrag  van € 150.000 te dekken uit de post onvoorzien. Na onttrekking uit deze post resteert nog een bedrag van € 150.000,—.

Programma 3 Duurzaam wonen in Breda

Omgevingswet
Alhoewel de invoering van de Omgevingswet vooralsnog is uitgesteld naar 2019 zijn de voorbereidingen voor de invoering van de Omgevingswet de afgelopen periode geïntensiveerd. Gelet op de impact van de wet en de daaronder liggende Algemene Maatregelen van Bestuur vraagt deze decentralisatie een ruime voorbereidingstijd. De intensivering heeft mede tot doel tijdig het gesprek met de stad en de raad op deze onderdelen te voeren.

Het vaststellen van bestemmingsplannen met meer reikwijdte (vanuit een pilot vooruitlopend op de invoering van de nieuwe Omgevingswet) kent een langere doorlooptijd. Dit wordt veroorzaakt door het in een vroeg stadium betrekken van alle disciplines en de grotere inbreng van burgerparticipatie. Hierdoor ontstaat een integraler product en vindt het goed opzetten van deze afstemming plaats voor invoering van de Omgevingswet in 2019.

Stedelijke programmering
Het negatief saldo bedraagt € 0,5 miljoen en wordt in Hoofdstuk 3 ‘prognoses financieel resultaat 2016’ verder uitgelegd.

Herziening welstandsnota  
In de Voorjaarsnota 2016 is voor 2016 en 2017 budget toegekend voor de herziening van de welstandsnota. Op dit moment wordt het traject gestart om gezamenlijk met partijen in de stad te komen tot de ingrediënten hiervoor. Na dit proces kan dit jaar met de daadwerkelijke herziening worden gestart, die in 2017 wordt afgerond. De verwachting is dat uitnutting van het beschikbare budget in 2016 niet volledig zal plaatsvinden en dat de middelen met name in 2017 zullen worden ingezet.

Parkeren
De parkeeropbrengsten laten een sterk fluctuerend beeld zien waardoor een prognose tot het eind van het jaar moeilijk is af te geven. Op basis van de nu bekende gegevens is de verwachting dat het resultaat rond begroot uitkomt.

HOV busbaan langs het spoor
Na 9 maanden vertraging is op 27 mei jl. de onderdoorgang Doornboslaan open gesteld. Eerder, maar ook met vertraging, is in december vorig jaar het fietspad en de busbaan langs het spoor voor de nieuwe dienstregeling OV in gebruik genomen.
De uiteindelijke vertraging heeft in dit project fors onvoorzien meerwerk met zich meegebracht. Het project is nog steeds niet definitief opgeleverd. Met de aannemerscombinatie zijn we de onderhandeling gestart over de daadwerkelijke meerkosten en wie voor welk deel verantwoordelijk is voor de vertraging. Gezien de complexiteit en de omvang van de extra kosten worden we ondersteund door expertise van AKD.  

Beter Benutten
Vanuit het programma Beter Benutten (Ministerie) heeft Breda een pakket van maatregelen in voorbereiding. HOV richting Amphia, de groene golf voor de fiets op de Claudius Prinsenlaan (Evergreen on bike), Singelmijden, groene golf Beverweg en de snelfietsroute op de Ignatiusstraat.
De aanbesteding van Singelmijden moest volgens de richtlijnen van het Ministerie en heeft daardoor meer tijd gekost. De planning van het project staat daardoor onder druk. Met het Rijk worden daar afspraken over gemaakt.
Naast de subsidie van het Rijk zou ook de provincie een subsidiebijdrage leveren. Voor de HOV is een aanvraag naar de regio uitgegaan. Voor de snelfietsroute op de Ignatiusstraat kan pas definitief duidelijkheid worden gegeven vanuit het provinciale programma voor de fiets (snelfietsroute Breda-Tilburg) in januari 2017. Financiële onduidelijkheid maakt fasering noodzakelijk en zet de planning onder druk. Ook over dit risico zijn we in gesprek met de provincie.

Windturbines
Breda heeft in 2015 samen met de provincie en de gemeenten Moerdijk, Drimmelen en Zundert een convenant gesloten om 100 Mega Watt in de vorm van windmolens in de A16 zone te realiseren. In het kader van de Milieu effectrapportage (MER) ligt op dit moment de Nota Reikwijdte en Detailniveau (NRD) ter inzage. Voorwaarde bij realisatie en inpassing van de windmolens is sociale en financiële participatie. Regio, bewoners en belanghebbenden kunnen dan optimaal profiteren van de windturbines en ondervinden daarmee niet alleen de lasten. Bovendien komt daarmee een deel van de opbrengsten ten goede aan de duurzaamheidsambities (terugdringen CO2) in deze stad. Daarvoor is het noodzakelijk om nu al te starten met de onderhandelingen met de grondeigenaren en de betreffende projectontwikkelaars om afspraken te maken op welke wijze de participatie kan worden ingevuld. De provincie voert daarom namens de vier gemeenten de onderhandelingen. De provincie zal de ontwikkelkosten voorfinancieren. In dat kader is Breda verplichtingen aangegaan die later ten laste komen van de business case Breda (plankosten en kosten externe expertise onderhandelingen).

Programma 4 Basis op orde

Stadsmariniers
Zoals opgenomen in het bestuursakkoord is het traject tot de herijking van de rol van de stadsmarinier en de positie van het thema veiligheid op het gebied van openbare orde en veiligheid binnen de organisatie gestart en waarbij het doel is om op uiterlijk 1 januari 2017 een voorstel gereed te hebben. Uitgangspunt is om de onderdelen veiligheid, vergunningen, toezicht en handhaving als veiligheidsketen te beschouwen. Vervolgens vanuit de ketenbenadering de optimale vorm te organiseren om tegemoet te komen aan de veranderende omgeving.

Basisregistraties Adressen Gebouwen (BAG)
Na in 2016 gestart te zijn met het op orde maken van de Basisregistraties Adressen Gebouwen (BAG) is gebleken dat de huidige extra investeringen onvoldoende zijn. Het aantal casussen blijft toenemen naast een constante stroom van reguliere wijzigingen in de BAG. Gelet op de impact voor zowel de burgers en bedrijven van Breda in het verkrijgen van subsidies, toeslagen en andere formele handelingen, als de impact op de gemeente Breda met het opleggen van de beschikkingen Wet Onroerende Zaken (WOZ) is besloten om de capaciteit te intensiveren om tegemoet te komen aan de verwerking van de registraties. Vanaf oktober zal extra capaciteit worden ingezet op met name deze extra activiteiten hetgeen leidt tot een overschrijding van de daarvoor bestemde budgetten Toezicht en Handhaving van circa € 200.000,- en van Administratie en basisregistraties van circa € 250.000,-.

Per 1 oktober 2016 zijn de WOZ-waarden van woningen op te vragen via https://www.wozwaardeloket.nl/ mits de betreffende gemeente waarin de woning staat is aangesloten op de landelijke voorziening WOZ (LV-WOZ). Het WOZ-waardeloket toont na het invoeren van het adres of klikken op kaart of luchtfoto de WOZ-waarde en een aantal gegevens uit de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG). Bij gemeenten die per 1 oktober 2016 nog niet zijn aangesloten, toont het WOZ-waardeloket niet de WOZ-waarde, maar wel de gegevens uit de BAG.
Het lukt de gemeente Breda niet om per 01 oktober 2016 aangesloten te zijn op de LV-WOZ. De verwachting is dat pas in de loop van 2017 aangesloten wordt op de LV-WOZ. Om toch te kunnen voldoen aan de openbaarheid van de WOZ-waarde van woningen per 1 oktober 2016 is het huidige WOZ-Loket (WOZ-loket), uitgebreid met een optie om de WOZ-waarde van woningen op te vragen.

Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant
De planning is dat in 2017 wordt gestart met de laatste fase van het Huis op Orde. Het risico bestaat echter dat de eerste fase ‘basis op orde’ die voornamelijk betrekking heeft op de bedrijfsvoering en de financiële huishouding niet afgerond wordt in 2016 en dus doorloopt naar 2017.
Conform hetgeen tijdens de behandeling van de zienswijze OMWB in de raad is opgenomen zal er intensivering plaats vinden in monitoring van de voortgang van de maatregelen opgenomen in het Huis op Orde.

Van Afval naar Grondstof
Ten aanzien van VANG (Van Afval naar Grondstof) kan worden gemeld, dat de 1e fase is afgerond (3.300 huisaansluitingen). Dit is goed verlopen zonder noemenswaardige problemen.
In de praktijk blijkt de ombouw van papier naar GFT-containers tot praktische problemen te leiden waardoor ombouw niet in alle gevallen mogelijk is. Hierdoor ontstaat mogelijk een financieel risico. Ook de vraag naar deze GFT-containers is groter dan verwacht.

Als gevolg van latere investeringen in het programma VANG, wordt een kapitaallastenvoordeel verwacht van € 0,1 miljoen.

Bij de vaststelling van de Bredase uitwerking Van Afval Naar Grondstof (VANG) is afgesproken dat de raad periodiek bij de bestuursrapportage wordt geïnformeerd over de voortgang. Om deze reden is bij deze bestuursrapportage een stand van zaken VANG bijgevoegd.  

De inzameling van drankkartons en kunststof verpakkingen is een groot succes. Landelijk is het ingezameld tonnage verdubbeld. Daardoor dreigt het beschikbare bedrag in het landelijke afvalfonds ontoereikend om de inzameling door gemeenten te vergoeden. De financiële gevolgen hiervan zijn nog niet bekend.

Attero
De arbitrage tussen de gewesten in de provincie Noord-Brabant en afvalverwerker Attero Zuid B.V. over de zogeheten naheffing heeft opgeleverd dat Attero Zuid geen naheffing aan de Brabantse gewesten en/of gemeenten in rekening mag brengen en de arbitrage daarmee in het voordeel van de Brabantse gewesten en gemeenten is beslist.
Attero vecht deze uitkomst nu aan in een vernietigingsprocedure voor het Gerechtshof te Den Haag, zaaknummer 200.190.068/01. De uitkomst daarvan is nog ongewis. Daarmee is het mogelijk dat er een nieuwe arbitrage zou kunnen plaatsvinden. Mocht uit een nieuwe arbitrage blijken dat de gewesten in het ongelijk worden gesteld, dan is het mogelijk dat de gemeenten een naheffing zouden moeten betalen

Daarnaast is er sprake van een steeds beperkter wordende afzetmogelijkheden richting biomassacentrales als gevolg van sluiting en onderhoud. Door andere kwaliteitsnormen voor de biomassa moet de kwaliteit van de aanlevering verder verbeteren. Er is sprake van stijgende exploitatiekosten doordat de afvoerprijzen zwaar onder druk staan.

Onderhoudsvoorziening
Zoals ook in de Eerste Bestuursrapportage 2016 is gemeld is de onderhoudsvoorziening voor de jaren 2016-2025 (tienjaarstermijn) op orde. Het totale tekort is mede afhankelijk van afstoten vastgoed, aanbesteding, uitvoering. Als alles verloopt conform het huidige programma dan is het geraamde tekort € 2 miljoen. Dit kan nog wijzigen als gevolg van afstoten, aanbesteding voor- en nadelen en wijzigingen in uitvoeringsprogramma.
Eind 2016 zal een visie op het gemeentelijk vastgoed worden vastgesteld. Deze visie zal effect hebben op de variabelen die de hoogte van het tekort bepalen.

Rat Verleghstadion
Zoals aangegeven in de raadsbrief 26 juli jongstleden zijn de betonconstructies van de tribunes hersteld en afgerond (inclusief goedkeuring Toezicht en Handhaving). Parallel aan de afronding van de tribunes zijn de werkzaamheden aan het dak van het stadion opgepakt. Het betreft hier werkzaamheden aan de dakconstructie van het centrale dak. De voornaamste problemen van de constructie zijn al in 2015 hersteld (kosten vallen in 2016). Op dit moment betreffen de werkzaamheden aan het dak m.n. de stabiliteit van de spanten, de coating van het centrale dak en het schilderen van de spanten aan de buitenzijde. Verder worden de kitvoegen van de buitengevel vernieuwd. Alle werkzaamheden tezamen leiden tot een verwacht tekort van ongeveer € 500.000,=. Dit bedrag wordt nog precies in beeld gebracht en is onderwerp van gesprek in het bestuurlijk overleg met NAC Breda.  

Programma 5 Financiën en Organisatie van Breda

Toekomstbestendige organisatie
Vanaf 2016 werken we aan het programma ‘Bedrijfsvoering maakt mogelijk’, waarmee de integrale ondersteuning van onze organisatie bij de opgaven vanuit de stad centraal staat.
We bereiken deze ambitie door te investeren in de vier sporen en aan te sluiten bij bestaande projecten als Top Dienstverlening en de regionale samenwerking.

Dit zijn:

1. Great place to work
2. Data maakt mogelijk
3. Fitte Financiën
4. Slim organiseren van de Bedrijfsvoering.

Slim organiseren van de bedrijfsvoering: De internal governance en sturingsvraagstukken zijn nadrukkelijk aan de orde en onderwerp van gesprek. Vernieuwde inzichten wordt geïmplementeerd, zodat de organisatie is aangepast aan de maatschappelijke dynamiek.

De initiële implementatie van zaakgericht werken heeft plaatsgevonden. Met het oog op het einde van de contractperiode en de noodzakelijke aanbestedingsprocedure zijn de voorbereidingen voor vervanging gestart. Daarnaast zijn de inhoudelijke inzichten op dit terrein veranderd.
Het project Rechtmatigheid is in 2016 gestart vanuit de rechtmatigheid van softwarecontracten. Gedurende de uitvoering verschuift het doel naar het realiseren van een meerjarige rollende planning m.b.t. vervanging van de software. Dit is logisch omdat het uitpluizen van de contracten niet het einddoel is maar het, als organisatie, inzicht verkrijgen in de meest optimale vervangingsmomenten van applicaties.

De planning wordt gebaseerd op een aantal aspecten zoals:

• Rechtmatigheid van de software in relatie tot het geldende inkoopbeleid bij de aanschaf (kan en is vaak anders dan de huidige regels);
• Efficiënt en effectief omgaan met de gemeentelijke middelen;
• Een realistische en haalbare planning.
• Openstellen van de markt: Volgens de Europese regelgeving moet een overheidslichaam regelmatig een marktoriëntatie houden om andere marktpartijen ook een kans te geven.

Rechtmatigheid
Als gevolg van de gewijzigde aanbestedingswet, zijn er risico’s te onderkennen met betrekking tot het inhuurproces. Met de gewijzigde wetgeving zijn de IIB-diensten (aanbestedingsregels) vanaf 1 juli 2016 komen te vervallen. Hierdoor vervalt voor de inhuur van personeel het verlichte aanbestedingsregime en gelden de Europese richtlijnen voor diensten. Dit kan leiden tot rechtmatigheidsfouten. Momenteel wordt geïnventariseerd wat de impact is en hoe de gevolgen beperkt kunnen worden.

Bijzondere ontwikkelingen
De verandering van de verslagleggingsvoorschriften leidt al in 2016 tot verandering. In 2016 is het verplicht om de rente aan grondbedrijf-activiteiten te verlagen. Dit heeft financiële consequenties die in de paragraaf grondbeleid nader zijn toegelicht. Het verlagen van de rekenrente op de overige terreinen wordt pas doorgevoerd met ingang van 2018. Hierbij is het tevens de bedoeling om ook de afschrijvingsmethodiek te uniformeren (niet meer op basis van annuïteiten)  en het stoppen met het toerekening van uitzonderingsrente aan activa. Dit leidt tot lastenverlichting in 2016 en een extra lastendruk voor de jaren vanaf 2018. Uiteindelijk zal na enkele jaren dit omslaan een budgettaire verlichting. Uitgezocht wordt hoe het verloop zich zal ontwikkelen.